II K 385/23 - wyrok Sąd Rejonowy w Skierniewicach z 2023-12-20

Sygn. akt II K 385/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2023 roku

Sąd Rejonowy w Skierniewicach, II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy Marcin Brzezowski

Protokolant: Małgorzata Minda i Andżelika Mrówczyńska

w obecności oskarżyciela posiłkowego Instytutu (...) w S.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 9 listopada 2023 roku i 7 grudnia 2023 roku

sprawy T. W. , syna M. i G. z domu M., urodzonego (...) w G.,

oskarżonego o to, że

w okresie od 27 lutego 2023 roku do 28 marca 2023 roku za pośrednictwem sieci Internet co ujawniono w S. w woj (...), oferował do sprzedaży sadzonki truskawki odmiany grandarosa w cenie 50 złotych bez wymaganej licencji działając na szkodę Instytutu (...) w S.

tj. o czyn z art. 37 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin

I.  uniewinnia oskarżonego T. W. od popełnienia zarzucanego mu czynu;

II.  zasądza od Skarby Państwa na rzecz T. W. kwotę 1 008 (tysiąc osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów poniesionych w związku z ustanowieniem w sprawie obrońcy;

III.  obciąża Skarb Państwa kosztami procesu.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 385/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

-

T. W.

w okresie od 27 lutego 2023 roku do 28 marca 2023 roku za pośrednictwem sieci Internet co ujawniono w S. w woj (...), oferował do sprzedaży sadzonki truskawki odmiany grandarosa w cenie 50 złotych bez wymaganej licencji działając na szkodę Instytutu (...) w S. tj. czyn z art. 37 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Przed dniem 27 lutego 2023 roku T. W. nabył sadzonki truskawek na rynku w celem posadzenia ich na swoim polu. Sadzonki nabył od sprzedawcy indywidualnego, nie był to podmiot zorganizowany, lecz samodzielna działalność rolnika na lokalnym rynku. Sprzedawca wskazał T. W., że są to truskawki (...). Przed zakupem sadzonek T. W. zwracał uwagę na wygląd sadzonki, a nie miała dla niego znaczenia nazwa handlowa, której używał sprzedawca. Kupował je celem posadzenia, a następnie sprzedaży swoich zbiorów z sadzonek na skup.

Wyjaśnienia oskarżonego T. W.

96, 188 i 200

Po posadzeniu sadzonek T. W. pozostało około 50 sadzonek, które chciał sprzedać na portalu ogłoszeniowym (...). Ogłoszenie zostało wstawione na portal (...) po dniu 27 lutego 2023 roku i było widoczne do dnia 28 marca 2023 roku. Zostało umieszczone z konta zarejestrowanego na dane żony T. M., a w ogłoszeniu wskazany był jego numer telefonu. T. W. korzysta z kilku kont na (...) celem skorzystania z możliwości umieszczania kilku pierwszych na danym profilu ogłoszeń bez ponoszenia dodatkowych opłat.

Wyjaśnienia oskarżonego T. W.

96, 188 i 200

Zrzut ekranu strony z ogłoszeniem

15

W ogłoszeniu na portalu (...) T. W. wskazał w tytule ogłoszenia „Sadzonki truskawek duże korzenie” za cenę 50 złotych. W opisie ogłoszenia wskazano „Sprzedam sadzonki truskawek G. azja maliwna piękne duże korzenie więcej informacji na telefon”

Wyjaśnienia oskarżonego T. W.

96, 188 i 200

Zrzut ekranu strony z ogłoszeniem

15

T. W. użył w ogłoszeniu nazwy (...) z uwagi na taką nazwę użytą przez sprzedawcę, od którego kupił sadzonki. Użyte w opisie określenia „azja maliwna” zostały przez niego użyte jako zachęta dla kupujących. W ocenie T. W. odmiany z A. cieszą się popularnością. T. W. nie wiedział, czy oferowane sadzonki mają związek z odmianami azjatyckimi. Nie wiedział również, że odmiana o podobnej nazwie do użytej przez niego – G., jest własnością Instytutu (...).

Wyjaśnienia oskarżonego T. W.

96, 188 i 200

Zrzut ekranu strony z ogłoszeniem

15

T. W. nie sprzedał żadnej z sadzonek. Wszystkie uległy zniszczeniu i nie zostały zabezpieczone i poddane oględzinom przez inne osoby. Zdjęcie umieszczone przy ogłoszeniu nie były zdjęciami sadzonek wystawionych do sprzedaży. Było to zdjęcie pobrane z Internetu.

Wyjaśnienia oskarżonego T. W.

96, 188 i 200

Instytut (...) w S. jest hodowcą i właścicielem odmiany truskawki G.. Truskawka G. objęta jest Wspólnotowym Prawem do Odmiany na mocy decyzji Wspólnotowego (...) Odmiany (...) w A. z dnia 23 lutego 2015 roku na okres do dnia 31 grudnia 2040 roku.

Świadectwo przyznania Wspólnotowego Prawa do Odmiany

13

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

-

T. W.

w okresie od 27 lutego 2023 roku do 28 marca 2023 roku za pośrednictwem sieci Internet co ujawniono w S. w woj (...), oferował do sprzedaży sadzonki truskawki odmiany grandarosa w cenie 50 złotych bez wymaganej licencji działając na szkodę Instytutu (...) w S. tj. czyn z art. 37 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Naruszenie wyłącznego prawa do odmiany poprzez oferowanie do sprzedaży sadzonek truskawek oznaczając je jako odmiana (...).

Wyjaśnienia oskarżonego T. W.

96, 188 i 200

Zrzut ekranu strony z ogłoszeniem

15

Oznaczanie nazwą odmiany chronionej wyłącznym prawem materiał siewny lub materiał ze zbioru innej lub nieznanej odmiany.

Wyjaśnienia oskarżonego T. W.

96, 188 i 200

Zrzut ekranu strony z ogłoszeniem

15

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-

Wyjaśnienia oskarżonego T. W.

Wyjaśnienia oskarżonego zostały ocenione jako wiarygodne. Nie ujawniono żadnych okoliczności, które nakazywałyby nie dać oskarżonemu wiary. Wyjaśnienia korespondują z pozostałym materiałem dowodowym. Jako wiarygodne oceniono jego wyjaśnienia w zakresie w jakim wskazywał, że sadzonki kupił na rynku od rolnika. Jego wyjaśnienia w tym zakresie nie zostały podważone przez żaden dowód. Oskarżony nie miał żadnego interesu aby wskazywać, że sprzedawca był rolnikiem indywidualny. Za wiarygodne uznano także wyjaśnienia oskarżonego w zakresie w jakim wskazywał, że sprzedający mu sadzonki posłużył się nazwą G. – żaden inny dowód nie wykazał niewiarygodności jego wyjaśnień. Wyjaśnienia w tym zakresie pozostają także w zgodzie z zasadami logiki – oskarżony wskazywał, że nabywając truskawki kierował się wyglądem sadzonek, a nie ich gatunkiem – co znajduje potwierdzenie w celu w jakim je nabywał – własnego zasadzenia i następnie oddania na skup, a jak wskazał sam oskarżony i na co wskazują zasady doświadczenia życiowego – przy skupie truskawek przedsiębiorca nie jest zainteresowany gatunkiem truskawki, a ilością i jakością – z uwagi na masowość zakupu i wykorzystania przetwórczego.

Za wiarygodne uznano także jego wyjaśnienia w zakresie w jakim wskazywał, że nie miał świadomości że narusza prawo do odmiany truskawki (...) – nie wiedząc, że istnieje truskawka tego rodzaju. Całokształt materiału dowodowego wskazuje, że oskarżony traktował nazwę (...) jako nazwę handlową nie łącząc jej z odmianą (...) – ta druga odmiana była dla niego obojętna. Wyjaśnienia w tym zakresie znajdują potwierdzenie w zasadach logiki i doświadczenia życiowego. Oskarżony nie posługiwał się nazwą (...) lecz (...), wprost wskazując, że takiej nazwy użyła osoba od której kupił sadzonki. Gdyby miał świadomość odmiany G. – tą nazwą by się posłużył. Zasady logiki wskazują, że świadomość certyfikowanej odmiany stanowiłaby atrakcyjność dla oskarżonego wymagającą podkreślenia w ogłoszeniu, a nie odwrotnie – przekształcenia nazwy. Nieświadomość wskazywana przez oskarżonego w wyjaśnieniach koresponduje także z treścią ogłoszenia – gdyby oskarżony był świadomy znaczenia słowa „G./G.” posłużyłby się nim w samym tytule ogłoszenia, chcąc posłużyć się nazwą odmiany licencjonowanej. Tymczasem oskarżony słowa (...) użył w mniej widocznym miejscu ogłoszenia, w opisie, ponadto zestawiając je z innymi (wzajemnie ze sobą sprzecznymi) określeniami odnoszącymi się do pochodzenia sadzonek. Po drugie o wiarygodności wyjaśnień co do braku świadomości oskarżonego co do istnienia odmiany (...) i umyślnym posługiwaniem się tą nazwą, świadczy także to, że w opisie oferty sprzedaży nie używał wyłącznie słowa (...), co wskazywałoby że istotnie wprowadza w błąd co do nazwy odmiany jawnie wskazując, że chce wywołać wrażenia, że sprzedaje odmianę objętą ochroną, lecz wskazywał w ogłoszeniu obok słowa (...) określenia „azja maliwna” co wskazuje, że wiarygodne są jego wyjaśnienia w których wskazywał, że nie miał świadomości naruszenia prawa do odmiany a posłużył się nazwą która nie znaczyła dla niego licencjonowanej nazwy oraz dodatkowo określeń które kojarzył jako „popularne” w branży odmian truskawek. Jego wyjaśnienia w tym zakresie odpowiadają zasadom logiki. Gdyby bowiem działał umyślnie posługując się odmianą (...) – Polską odmianą stworzoną przez polski instytut naukowo badawczy - to posłużyłby się określeniem (...) co jednoznacznie manifestowałoby wolę posługiwania się nazwą odmiany polskiej, do której wyłączne prawo ma Instytut (...) w S.. Skoro jednak posłużył się nazwami zupełnie pozostającymi w sprzeczności co do desygnatów (G./G. i A. M.) wskazuje, że w sferze jego woli nie istniał element umyślności posługiwania się nazwą chronioną. Oskarżony nie mógł bowiem swoją świadomością chcieć posłużyć się w celu wprowadzenia w błąd innych osób określeniami, które jednocześnie wskazywałyby że sadzonki stanowią gatunek polski, jak i azjatycki. Jego działania w tym zakresie opisane przez niego w wyjaśnieniach są wiarygodne – oskarżony nieprzemyślanie użył określeń jemu znanych, niewiążąca ich z jakimkolwiek gatunkiem chronionych sadzonek truskawek – chcąc wyłącznie „ubarwić” przymiotami swojego ogłoszenie. Tak ocenione wyjaśnienia w kontekście zebranego materiału dowodowego, jak również zasad doświadczenia życiowego i logiki zasługiwały na przyznanie przymiotu wiarygodności.

Zeznania świadka J. K.

Świadek jest pracownikiem pokrzywdzonego. Jej zeznania zostały uznane za wiarygodne. Nie ujawniły się żadne okoliczności, które nakazywałyby kwestionować wiarygodność świadka. W swoich zeznaniach dostarczyła danych pozwalających ustalić fakt sposobu wykrycia czynu oraz tego, że pokrzywdzony posiada wyłączne prawo do odmiany truskawki (...). Jej zeznania w powyższym zakresie korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Zrzut ekranu ogłoszenia na portalu (...)

Dowód został uznany za wiarygodny. Nie ujawniły się żadne okoliczności, które nakazywałyby uznać dowód za niewiarygodny. Nie był on kwestionowany przez żadną ze stron postępowania, w pełni korespondował z wyjaśnieniami oskarżonego.

Wszystkie pozostałe dowody zgromadzone w sprawie o charakterze nieosobowym a niewymienione w sposób indywidualny

Wszystkie pozostałe dowody o charakterze nieosobowym, niewymienione w sposób indywidualny zostały uznane za wiarygodne. Nie budziły one wątpliwości Sądu jak również nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-

-

-

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

T. W.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Zgodnie z treścią art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia. Natomiast art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. stanowi, że nie wszczyna się postępowania a wszczęte umarza gdy czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa. Jak stanowi natomiast art. 414 § 1 k.p.k. w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wyłączającej ściganie lub danych przemawiających za warunkowym umorzeniem postępowania, sąd wyrokiem umarza postępowanie albo umarza je warunkowo. Jednakże w razie stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 sąd wydaje wyrok uniewinniający, chyba że sprawca w chwili czynu był niepoczytalny.

W przedmiotowej sprawie materiał dowodowy i ustalony na jego podstawie stan faktyczny nie pozwalały stwierdzić, że oskarżony swoim czynem wypełnił znamiona zarzucanego mu przestępstwa, tak z kwalifikacji przyjętej w akcie oskarżenia, jak i kwalifikacji z art. 37 pkt 2 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin.

Zgodnie z art. 37 pkt 1 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin kto narusza wyłączne prawo do odmiany podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Wyłączne prawo do odmiany, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 16 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin, oznacza prawo hodowcy do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany, a także do zarobkowego korzystania z niej (M. Kulik, Komentarz do niektórych przepisów ustawy o ochronie prawnej odmian roślin, [w:] Pozakodeksowe przestępstwa przeciwko zasobom przyrody i środowisku. Komentarz. LEX).

Natomiast art. 21 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin stanowi, że wyłączne prawo do odmiany obejmuje wytwarzanie lub rozmnażanie, przygotowanie do rozmnażania, oferowanie do sprzedaży, sprzedaż lub inne formy zbywania, eksport, import, przechowywanie materiału siewnego odmiany chronionej a także podejmowanie tego zachowania (art. 22 ust. 1 ustawy) w stosunku do: 1) materiału ze zbioru lub produktów wytworzonych bezpośrednio z tego materiału, jeżeli hodowca nie miał możliwości wykonywania wyłącznego prawa w odniesieniu do materiału siewnego odmiany chronionej; 2) materiału siewnego roślin ozdobnych i sadowniczych, jeżeli jest on ponownie używany w celach zarobkowych jako: a) materiał rozmnożeniowy do produkcji roślin ozdobnych albo b) kwiat cięty, albo c) materiał siewny drzew, krzewów i bylin; 3) odmian: a) pochodnych, odkrytych lub wytworzonych z chronionej odmiany macierzystej niebędącej odmianą pochodną, b) które nie różnią się wyraźnie od odmiany chronionej, c) w przypadku których wytworzenie materiału siewnego wymaga powtarzalnego używania odmiany chronionej wyłącznym prawem (M. Kulik, Komentarz do niektórych przepisów ustawy o ochronie prawnej odmian roślin, [w:] Pozakodeksowe przestępstwa przeciwko zasobom przyrody i środowisku. Komentarz. LEX). Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił ustalić stan faktyczny na podstawie którego stwierdzono, że oskarżony swoim zachowaniem nie wyczerpał znamienia naruszenia wyłącznego prawa do odmiany – tj. nie podejmował żadnych działań wskazanych w katalogu form wykonywania wyłącznego prawa do odmiany wobec materiału siewnego objętego ochroną – w szczególności nie oferował materiału siewnego do sprzedaży. Zauważyć bowiem należy, że art. 21 i 22 ustawy w sposób jasny wskazują, że wyłączne prawo odmiany obejmuje wskazane czynności, których wykonywanie bez uzyskania licencji stanowi naruszenie wyłącznego prawa do odmiany - lecz muszą być podejmowane w stosunku do materiału siewnego odmiany chronionej. W przedmiotowej sprawie nie można było ustalić jaki materiał oskarżony posiadał, ewentualne ustalenie w tym zakresie były niemożliwe – sadzonki bowiem na etapie ujawnienia czynu uległy całkowitemu zniszczeniu, a zdjęcia użyte w ogłoszeniu stanowiły przykładowe ilustracje pobrane z Internetu, uniemożliwiały czynienie ustaleń w tym zakresie. Dopiero zabezpieczenie i poddanie materiału siewnego oględzinom, z których musiałby być sporządzony protokół wraz z dokumentacją fotograficzną umożliwiałby dokonanie oceny, czy istotnie oskarżony podejmował zachowanie opisane w art. 21 lub 22 – tj. naruszył prawo do odmiany poprzez oferowanie sadzonek odmian objętych ochroną do sprzedaży, co wymagałoby również opinii biegłego. W przedmiotowej sprawie materiał dowodowy zgromadzony w sprawie uniemożliwiał czynienia ustaleń w tym zakresie a zgodnie z zasadą zapisaną w art. 5 § 2 k.p.k. wątpliwości, których nie da się usunąć – rozstrzygać należy na korzyść oskarżonego. Podsumowując - materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozwalał dokonać ustaleń w zakresie naruszenia prawa do odmiany, bowiem brak było przedmiotu, który pozwoliłby ustalić, czy oskarżony w istocie dysponował materiałem siewnym (sadzonką), która jest odmianą G..

Powyższa argumentacja oparta na płaszczyźnie dowodowej nie jest jedyną, na której zostało oparte rozstrzygnięcie uniewinniające w przedmiotowej sprawie. Należy zwrócić uwagę na treść art. 4 ustawy.

Artykuł 4 ust. 1 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin stanowi, że hodowca może ubiegać się o przyznanie wyłącznego prawa, jeżeli odmiana jest odrębna, wyrównana, trwała oraz nowa, a jej nazwa odpowiada wymaganiom, o których mowa w art. 9 ust. 1. Jak stanowi art. 4 ust. 6 ustawy wyłącznego prawa nie przyznaje się, jeżeli odmiana została zgłoszona do ochrony albo jest chroniona przez Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian (...) ( (...)). W przedmiotowej sprawie Instytut (...) nie posiadał wyłącznego prawa do odmiany, o którym stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin. Odmiana truskawki G. jest chroniona przez Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian (...) w A., który objął truskawkę G. Wspólnotowym Prawem do Odmiany (k.13). Ochrona Wspólnotowym Prawem do Odmiany została nadana decyzją (...) nr (...) z dnia 23 lutego 2015 roku i obowiązuje do końca 2040 roku. Objęcie truskawki G. ochroną przez (...) wyłącza – zgodnie z treścią art. 4 ust. 6 – możliwość ochrony materiału siewnego wyłącznym prawem do odmiany o którym mowa w ustawy o ochronie prawnej odmian roślin.

Jak wskazuje się w piśmiennictwie ustawodawca w art. 27 ust. 2 posługuje się pojęciami „wyłączne prawo do odmiany” i „wspólnotowe wyłączne prawo do odmiany”. Skoro w art. 37 pkt 1 mowa jest tylko o wyłącznym prawie do odmiany, znamion tego przestępstwa nie wyczerpuje naruszenie wspólnotowego prawa do odmiany (K. F., Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin. Komentarz, LEX).

W ustawie brak innych przepisów typizujących przestępstwo polegające na naruszeniu prawa wspólnotowego, takich jak na przykład § 39 ust. 1 pkt 2 SortenschutzG, zawierający wyraźne odniesienie do rozporządzenia 2100/94 (K. Felchner, Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin. Komentarz, LEX; T. Gawliczek, Przepisy karne ustawy o ochronie prawnej odmian roślin – przyczynek o roli prawa karnego gospodarczego w ochronie własności intelektualnej, Acta Universitatis Wratislaviensis No 3614, Prawo CCCXVII, Wrocław 2015, s. 48).

Czyn oskarżonego nie wyczerpał również znamion przestępstwa opisanych w art. 37 ust. 2 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin.

Zgodnie z art. 37 pkt 2 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin kto oznacza nazwą odmiany chronionej wyłącznym prawem materiał siewny lub materiał ze zbioru innej lub nieznanej odmiany- podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. W przedmiotowej sprawi w ocenie Sądu oskarżony nie wypełnił znamion również wskazanego wyżej przepisu. Oskarżony nie oznaczył oferowanych do sprzedaży sadzonek jako G. – lecz G.. Działanie oskarżonego nie wypełniło znamion strony podmiotowej przestępstwa. Oskarżony nie działał umyślnie, a w związku z tym jego zachowanie pozostaje poza karalnością wskazanego przepisu.

Ustalenia w zakresie zamiaru mogą mieć miejsce na dwóch płaszczyznach. Pierwsza to płaszczyzna normatywna, która polega na rekonstrukcji postaci zamiaru wymaganego przez ustawę. Odbywa się to w drodze wykładni przepisu określającego typ czynu zabronionego i sprowadza się do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, jaka postać zamiaru musi być przypisana sprawcy, aby pociągnąć go do odpowiedzialności za konkretne przestępstwo umyślne (V. W. (red)., Kodeks karny. Komentarz, LEX). Analiza przepisów ustawy prowadzi do wniosku, że przestępstwa z art. 27 pkt 1 i 2 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin można popełnić tylko umyślnie. Druga płaszczyzna to płaszczyzna faktyczna. Polega ona na odtwarzaniu zamiaru powstałego po stronie konkretnego sprawcy. Ustalenia w tym zakresie mają miejsce na podstawie okoliczności zewnętrznych, w szczególności na podstawie zachowania sprawcy. To sfera ustaleń faktycznych (por. wyrok SA w Krakowie z 24.09.2014 r., II Ka 137/14, LEX nr 1615674; wyrok SA w Rzeszowie z 21.05.2014 r., II AKa 24/14, LEX nr 1477301; wyrok SA we Wrocławiu z 27.02.2014 r., II AKa 27/14, LEX nr 1439338; V. W. (red)., Kodeks karny. Komentarz, LEX). Odtworzenie zamiaru w przedmiotowej sprawie – na podstawie całokształtu okoliczności faktycznych, a zwłaszcza zachowania oskarżonego – wskazują, że brak było po jego stronie umyślności działania.

Zamiar popełnienia czynu zabronionego polega na ukierunkowaniu zachowania na osiągnięcie określonego celu i sterowaniu tym zachowaniem. Na zamiar składają się strona intelektualna oraz woluntatywna (A. Zoll, W. Wróbel (red.), Kodeks karny. Komentarz, LEX).

Od strony intelektualnej umyślność wymaga świadomości wszystkich tych okoliczności, które składają się na charakterystykę typu czynu zabronionego. Brak świadomości któregokolwiek z tych znamion (błąd) wyłącza przyjęcie umyślności. Są to okoliczności, które dają się subsumować pod znamiona stanowiące opis czynu zabronionego, są więc desygnatami tych znamion (A. Zoll, W. Wróbel (red.), Kodeks karny. Komentarz, LEX). Chodzi oczywiście tylko o okoliczności natury przedmiotowej. Strona woluntatywna zamiaru polega na tym, że sprawca, rozpoznając możliwość realizacji określonego stanu rzeczy (strona intelektualna), decyduje się go zrealizować. Ten składający się na stronę woluntatywną proces decyzyjny może przebiegać z różną intensywnością i mieć mniej lub bardziej rozbudowaną strukturę. Przy pełnej strukturze procesu decyzyjnego występują następujące elementy: oparty na wyobrażeniu motyw osiągnięcia określonego celu, oparty na znajomości przebiegów przyczynowych wybór określonego sposobu osiągnięcia celu, podjęcie decyzji zachowania (A. Zoll, W. Wróbel (red.), Kodeks karny. Komentarz, LEX).

Oskarżony nie działał umyślnie – nie był świadomy okoliczności, które składają się na charakterystykę czynu zabronionego polegającego na oznaczeniu materiału siewnego nazwą korzystającą z wyłącznego prawa do ochrony, a ponadto – nie rozpoznając możliwości określonych w ustawie znamion – nie chciał go realizować, ani się na to nie godził – wskazują na to okoliczności faktyczne zgromadzone w sprawie. Wskazuje na to nie tylko błędnie wskazana nazwa co do jednej litery, lecz całokształt okoliczności, przede wszystkim treść ogłoszenia umieszczonego na portalu. Oskarżony wskazał nie tylko słowo (...) lecz również w opisie ogłoszenia zawarł słowa (...). Gdyby oskarżony miał świadomość używania nazwy (...) jako chronionej, do którego licencje ma polski podmiot badawczy, nie używałby równocześnie słów „azja M.”, bowiem włączenie wszystkich tych wyrazów w opis powoduje w istocie sprzeczność – sadzonki miałyby być jednocześnie dwóch różnych rodzajów. Ten element stanu faktycznego wskazuje, że oskarżony w zakresie strony podmiotowej czynu nie obejmował świadomością, że narusza wyłączne prawo do odmiany – użył bowiem dwóch sprzecznych określeń odnoszących się do gatunku truskawki, jak sam wskazując i jak wskazano wyżej w zakresie czego dano mu wiarę – celem podniesienie „elementu reklamowego” – w istocie używając nazw, których tak desygnatów jak i znaczenia nie znał. Sąd dał jak wskazano wyżej wiarę oskarżonemu w zakresie w jakim wskazywał, że słowa (...) użył sprzedawca, od którego nabył sadzonki, natomiast pozostałe określenia były użyte jako „chwyt marketingowy” – bowiem jak wskazał oskarżony kojarzył że „azjatyckie odmiany” cieszą się dużym zainteresowaniem na rynku owoców. Dla odtworzenia zamiaru działania oskarżonego znaczenie miało również sposób zawarcia określenia (...) w ogłoszeniu. Oskarżony użył określenia w opisie a nie w tytule ogłoszenia, co podkreśla, że nie działał z zamiarem naruszenia wyłącznego prawa do odmiany – określenie (...) miało dla niego małe znaczenie, najistotniejsze było to, jak sadzonka wyglądała, co znajduje odzwierciedlenie w tytule ogłoszenia – gdzie w żaden sposób nie było określenia odnoszącego się do nazwy odmiany. Ponad powyższe zauważyć należy, że Przepis art. 37 ust. 2 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin również odnosi się w swoich znamionach do wyłącznego prawa do odmiany – korespondując z art. 4 ust. 1 i 6 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin, a jak wskazano truskawka G. nie korzysta z tego prawa (lecz ze Wspólnotowego Prawa do Odmiany). Naruszenie Wspólnotowego Prawa do Odmiany nie jest chronione przez art. 37 ust. 2 ustawy.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

-

-

-

-

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

-

-

-

-

7.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

-

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Jak stanowi art. 632 pkt 2 k.p.k. jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania koszty procesu ponosi w sprawach z oskarżenia publicznego - Skarb Państwa, z wyjątkiem należności z tytułu udziału adwokata lub radcy prawnego w charakterze pełnomocnika pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego albo innej osoby. Jak stanowi natomiast art. 616 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. do kosztów procesu należą koszty sądowe i uzasadnione wydatki stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy lub pełnomocnika. Jak stanowi natomiast § 11 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2022 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie stawki minimalne przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym wynoszą 840 złotych. Jak stanowi natomiast § 17 pkt 1 ww. rozporządzenia w sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%. Mając na uwadze treść wyżej wskazanych przepisów sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego kwotę 1 008 złotych tytułem zwrotu kosztów poniesionych w związku z ustanowieniem obrońcy.

III.

Jak stanowi art. 632 pkt 2 k.p.k. jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania koszty procesu ponosi w sprawach z oskarżenia publicznego - Skarb Państwa, z wyjątkiem należności z tytułu udziału adwokata lub radcy prawnego w charakterze pełnomocnika pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego albo innej osoby. Mając na uwadze treść wskazanego przepisu wydatkami, które tymczasowo w toku postępowania ponosił Skarb Państwa, w orzeczeniu kończącym – uniewinniającym – ostatecznie obciążono go kosztami procesu.

6.  1Podpis

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Beata Kowalczyk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Skierniewicach
Osoba, która wytworzyła informację:  Asesor sądowy Marcin Brzezowski
Data wytworzenia informacji: